Miejsce kobiety w żydowskiej rodzinie

Dzięki Boże, że nie uczyniłeś mnie kobietą…

Tymi słowami Żydzi modlą się do samego Jahwe. Rola kobiety w judaizmie jest ściśle określona i polega przede wszystkim na opiekowaniu się ogniskiem domowym. W domach ortodoksyjnych Żydów kobieta traktowana jest bardziej podmiotowo. Mąż większość swojego czasu poświęca studiowaniu Tory, a jego połowica zajmuje się dziećmi.

W związku małżeńskim żona nie jest uprzywilejowana tak jak jej małżonek. Z punktu widzenia naszej kultury jest to obraz kobiety uciśnionej, pozbawionej praw, której trzeba pomóc. Co jeśli te Panie wcale nie chcą się zmieniać i wierzą, że postępują zgodnie z zasadami swojej religii?

Izrael – państwo świeckie czy religijne?

Podstawą praw obywateli w Izraelu jest Deklaracja Niepodległości. Jest w niej zapisane: Wolność sumienia i wyznania jest jednym z tych praw jednostki, które zapewnia oświecony demokratyczny system. Według Shimona Sheteeta – profesora prawa Uniwersytetu w Jerozolimie i polityka – judaizm ściśle narzuca model życia i łączy symbole religijne z narodowymi, dlatego niemożliwy jest podział władzy państwowej i religijnej. Przykładem tego może być flaga Izraela, na której widzimy symbol judaizmu – gwiazdę Dawida.

Obowiązujące zasady religijne widoczne są również w innych sferach polityki państwa położonego na ziemiach Palestyny. Koszerne jedzenie w placówkach publicznych jest normą, jednakże inne prawa wzbudzają kontrowersję wśród niewierzących Izraelczyków. Ceremonia ślubna musi być religijna. Wiele par bierze ślub cywilny za granicą i wraca do kraju. Nowożeńcy mogą wrócić do Izraela, a wtedy minister spraw wewnętrznych musi uznać cywilny ślub za ważny.

,,Lepiej spalić przepowiednie Tory niż dać je kobietom”.

To przysłowie wiele mówi o stosunku do kobiet w judaizmie. Kobieta nie jest dopuszczana do prowadzenia ceremonii w synagogach, nie może zakładać talitu i filakterii do modlitwy, jest również zwolniona z kilku modlitw w ciągu dnia.

Prawo państwowe opiera się również na religijnych normach. Mimo wprowadzenia Ustawy o równouprawnieniu kobiet w 1951 roku, kobiety nie mogą wziąć rozwodu bez zgody męża czy być świadkami w sądzie, bo z powodu swojej płci są niewiarygodne. Wpływ zasad religijnych jest powiązany z prawem państwa. Jak widać reguły panujące w judaizmie kształtują politykę Izraela.

Służba wojskowa

W Izraelu kobietę obowiązuje dwuletnia służba wojskowa. Panie zajmują się sekretariatem, biurem, spełniają obowiązki nauczycielki lub sanitariuszki. Od 1998 roku są dopuszczane do armii pilotażu. Wydawać by się mogło, że kobieta mogłaby znaleźć spełnienie w wojsku, ale również tu jej praca ogranicza się do ,,parzenia kawy’’ swojemu dowódcy. Coraz więcej Pań zasiada w Knesecie, czyli w parlamencie Izraela. Jednakże, czy to pomoże przegłosować zniesienie absurdalnego prawa, w którym kobieta ma się godzić na przemoc ze strony męża i nie może od niego odejść?

Źródło: Krzysztof Bełz, ,,Współczesna kobieta izraelska w świetle żydowskich praw religijnych”, [w:] ,,Kobiety Bliskiego Wschodu”, pod red. Marka M. Dziekana i Izabeli Kończak, Łódź 2005.